zorg voor je ziel,
ceremonies en rituelen
bij levensvragen
aan het einde van je leven

troost en steun
voor je
naasten

Aan ieder mensenleven komt ooit een einde.

Een fascinerende gedachte, vind ik. Fascinerend omdat het een wonder is. Net zo’n wonder als een geboorte. Als een kindje eenmaal geboren is, kun je je niet voorstellen dat het er vlak daarvoor nog niet was. Net zoals wanneer een vogeltje dood neervalt, dan kun je je niet voorstellen dat het zojuist nog vloog.
Zo is het er en zo niet meer. Fascinerend.
Mogelijk is denken aan de dood voor jou beangstigend. Dat kan en is zeker niet gek. Misschien wel heel normaal en gezond. We worden allemaal geboren met een enorme doses levenskracht om hier op aarde onze weg te gaan. En juist omdat we zijn gaan houden van andere mensen, krijgen we angst dat die liefde ooit overgaat, dat er iemand van wie je houdt, overlijdt. Sommige mensen stoppen daarom die gedachte zover mogelijk weg.

Als het eind in zicht is hebben we allemaal dezelfde vragen en twijfels.
Wat komt er na de dood? Zal de dood pijn doen? Heb ik het wel goed gedaan in mijn leven? Waar vroeger het geloof steun en antwoord gaf in deze periode zoeken veel mensen troost en steun in spiritualiteit en bij een spiritueel stervensbegeleider ook wel levenseindedoula genoemd.

Maar wat is eigenlijk spiritueel?
Het woord spiritueel heeft met je ziel te maken. Als spiritueel mens streef je ernaar bewust te leven en richt je je op de betekenis van je leven. Steeds meer mensen zijn actief gericht op zingeving. Soms vanuit een religieuze overtuiging, vaak via persoonlijke groei of als gevolg van een diepe crisis. De behoefte aan zingeving is een prachtige en energieke drijvende kracht achter onze daden en activiteiten. Zingeving gaat over hoe waardevol het leven is en ook over wat de bedoeling ervan is, zeker als we narigheid en tegenslag tegenkomen.
Veel spirituele mensen geloven of hebben ervaren dat er meer is in het leven dan … Noem het God, het Universum, het Al of een hoger bewustzijn in jezelf. Voor mij ben je daarbij vrij om te geloven wat je wilt en te vertrouwen op wat je rust geeft. Het Christendom, het Boeddhisme en sjamanisme hebben mij gevormd naast alle andere spirituele invloeden waarvoor ik mij heb opengesteld. Ik geef stervensbegeleiding vorm vanuit ruimte voor al wat is. En dat alles er mag zijn.
Spiritueel is voor mij: luisteren naar wat goed is voor je ziel en daarnaar handelen.

Meereizen met wie gaat sterven en de achterblijvers.
Bij mijn stervensbegeleiding richt ik me niet op de lichamelijke verzorging. Daar ligt mijn hart niet echt en ben ik ook niet bekwaam genoeg in. Natuurlijk heb ik door ervaring geleerd wat helpend en ondersteunend is, maar ik weet dat ik het meest kan betekenen als ik een stuk mag meereizen met wie gaat sterven. En met de achterblijvers.
Het mooie van meereizen op dat laatste stuk is dat daarin alle opsmuk en het hooghouden van een buitenkant verdwijnt. In de laatste weken of dagen gaat het over de kern en kunnen we in gesprekken alles aanraken waar het echt om gaat.
Het geeft me voldoening als ik samen met iemand over de afronding van zijn of haar leven mag praten. Hoe mooi als alles er dan mag zijn: van onuitgesproken spijt, weggestopte pijn, schrijnend verdriet en onrust naast dankbaarheid, berusting en overgave. Als er een intens proces op gang komt door het gesprek over de betekenis van jouw leven, over de zin van het lijden dat je tegen bent gekomen en de nog niet afgeronde stukken, die nog pijn en verdriet geven. Of schuld en schaamte.
Wat een bevrijding als daarin ontspanning mag komen.

Naast gesprekken wil ik ook graag bijdragen aan het zachte van in stilte aanwezig zijn, rustig mee-ademen en er alleen maar zijn. En misschien kan en mag ik vanuit die meditatieve staat bijdragen aan rust voor de ziel. Waken bij een stervende zorgt ervoor dat de ruimte van de kamer gevuld wordt met liefdevolle aandacht en een helder, wakker bewustzijn, op een moment dat de stervende heel kwetsbaar is in zijn of haar doodsstrijd.

Hoe bijzonder is het als ik met naasten mag praten over de angst, het verdriet, de zorgen en alles wat er nog meer naar voren komt bij een naderend overlijden. Luisteren, hier en daar misschien wat vragen en meevoelen. Misschien een kleine toelichting bij wat er gaande is of een vooruitblik op wat er nog kan komen. Doordat ik bedreven ben in energetisch werk hoeft er soms niet eens meer gesproken te worden, want energie gaat haar eigen weg. De weg van de ziel.

Al in de wieg voorbestemd en besteld om dit prachtige werk te mogen doen. Wat een voorrecht op daar vorm aan te geven.